SAMSUN VEZİRKÖPRÜ’DE ASIRLIK GELENEK: KAZ ASMA
Vezirköprü’de asırlardır devam eden “kaz asma” geleneği sürdürülüyor. Vezirköprü’ye 6 kilometre uzaklıktaki 205 haneli, 900 nüfuslu Bahçekonak Köyünde bu gelenek her yıl yaşatılıyor.
KÖY HALKININ BİR ARAYA GELDİĞİ “SIRA GECELERİ”
“Sıra Geceleri” olarak adlandırılan bu gelenekte köy halkı 10’ar kişilik gruplar oluşturarak her hafta bir evde toplanıp, en az 20 gün besiye alınıp kesilerek temizlenmiş kaz, özel yapılmış bacada iple asılarak pişirilmektedir. Kaz Asma geleneği Aralık-Mart ayları arasında yapılır ve köyde üretilen yaklaşık 5 bin kazın en az 2 bini bu yolla tüketilir. Köyde ticari amaçla kaz üretilmez.
GELENEĞİN TOPLUMSAL ÖNEMİ
2002 yılı Aralık ayında köydeki sıra gecesine katıldık. Köy muhtarı Hüseyin Alper, bu geleneğin asırlardır yaşatıldığını, dostluk, komşuluk, arkadaşlık ilişkilerini, birlik ve beraberlik duygularını geliştirdiğini söyledi. Huzurlu bir köy ortamının oluşmasına katkı sağlayan gelenek sayesinde dargınlık ve kırgınlıklar en aza iniyor.
GENÇLERİN GÖZÜNDEN KAZ ASMA GELENEĞİ
Köy gençlerinden Mustafa Kaymaz bu konudaki düşüncelerini şöyle anlattı:
“Bu gelenek bizim için çok önemli. ‘Sıra Geceleri’ sayesinde birbirimizi tanıyor, seviyor ve ilişkilerimizi geliştiriyoruz. Yaklaşık 20 gün beslenen, sonra kesilip çevrilen kaz etinin ve yapılan sohbetin tadı bir başka oluyor. Özel yapılmış bacaya yolunarak boynundan asılan kaz ele alınan oklava ile itilerek 3-4 saat çevrilir. Bu esnada sohbet iyice koyulaşır. Çeşitli oyunlar oynanır. Şakalar yapılır. O sohbete doyulmuyor” açıklamasını yaptı.
KAZ PİŞİRME SANATI VE LEZZETİ
Köy halkından kaz çevirme ustası 62 yaşındaki Süleyman Sever, eskiden kaz asmanın daha meşhur olduğunu söyleyerek şu bilgileri paylaştı:
“Kaz çevrilirken altına eriyen yağlarının biriktiği bir tava konur. Biriken yağlarla özellikle bulgur pilavı yapılır. Pilavın üstüne iyice kızaran kazın eti didilerek konur. Kaz suyu ve yağı ile yapılan bulgur pilavı sac ekmeği ile yenir. 7 yıllık derdi azdırdığı söylenir. Bu doğru değil. Çünkü ben 50 yıldır böyle bir duruma rastlamadım. Dedelerimizin dedelerinin de kaz asma geleneğinden söz ettiği söylenir. Eskiden gelen misafirlere kaz eti yedirmeden gönderilmezdi. Akyel esmeye başlayınca artık kaz eti yenmez” şeklinde olayı anlattı.
DİĞER KÖYLERDE DE DEVAM EDİYOR
Ayrıca aynı yöredeki Meşeli, Yağcı, Bayram Köyü, Yeniçelik, Çekalan köylerinde de kısmen bu gelenek devam etmektedir.